(Hết năm rồi 29/12/03)
Hãy chân thành và rộng mở tấm lòng, bạn sẽ nhận biết giá trị đích thực của cuộc sống.
Chủ Nhật, 31 tháng 12, 2023
NGANG QUA
Thứ Hai, 28 tháng 8, 2023
Thăm Ngoại
Con về thăm mộ Ngoại
Đã qua mùa Vu lan
Chiều nay trời đầy
gió
Bông sao rụng đầy
bên hàng thiên điểu
Năm mươi năm
Ngoại xa người
Có bao nhiêu xô dạt
con qua
Thời gian như ngọn
triều
Làm rơi vãi những xanh
xao tiếc nuối
Khu vườn ngoại
Bao mùa lá vàng
ray rức
Những vòng xe đi về
phía thiên thu
Ngoại đâu còn đếm
những mùa sang
Con chim gõ kiếng
lâu rồi cũng thôi kể khổ
Lũ cá chạch chui
sâu
Những tầng quặng đất
Tiếng Ngoại đã hư
vô
Buổi nước kéo lũ lượt
lên đồng
Sợi khói có đủ dài
Nối lại những sớm
mai
Chưa tan sương đã
nghe tiếng sôi ấm trà của Ngoại
Thằng bé ngày xưa
giờ cũng cháu con ríu rít
Chỉ có đất vẫn
tinh khôi
Nở những cội nguồn
Chiều thoảng lời
ru trong mùi hương vườn cũ
Dòng sông đã trôi
Qua buổi xuân thì
Ở trong buổi hoàng hôn
Bóng Ngoại lung
linh chòm râu bạc
Cất tiếng cười
Ngạo nghễ với thiên thu.
Trung tuần tháng 7 Quý Mão.
Thứ Sáu, 25 tháng 8, 2023
Những miền xưa
Tôi đánh rơi những lặng yên
Bỗng nghe mặn giọt
mồ hôi khi loay hoay tìm kiếm
Chia nhỏ được bao
nhiêu
Những sát na vô định
Ngày rệu rã những
tính toan
Như con công khoe
bộ lông để xóa đơn côi
Tôi tự trang điểm
mình
Loay hoay giữa lối
ngoằn nghèo không hồi kết
Ngày hạ diêm dúa bởi
con cánh cam múa bóng
Tôi cầm chầu
Gõ dùi về phía mùa
thu
Tôi gặt những dại
khờ
Trên cánh đồng tiếng
dế không còn kể chuyện ngụ ngôn
Con sáo có qua sông?
Để cà na rụng nhớ
thuở tắm truồng bến cũ
Những con đường
Lá cỏ đan thành nỗi
nhớ
Bàn chân có nghe
tiếng cười khẽ rong rêu
Tôi gọn ghẽ gói từng
khoảng trời ký ức
Nhưng gió thốc
tung tháng ngày
Và nắng vẫn cứ lên
Lời kinh nào cho
em
Cho tôi
Giấc mơ yên ắng
Cuối bầu trời vẫn treo ngược một miền xưa
Cuối tháng 8/2023
Chiều Bạc Liêu nghe câu Vọng cổ
Bạc Liêu chiều
Lặng yên những vòm
cây
Chợt nghe ai rao câu
vọng cổ
Tiếng nhặt
Tiếng khoan
Day dứt buổi hoàng
hôn
Ai xuôi phương nam
Mang theo câu nhã
nhạc
Mang theo tiếng đàn
kìm
Phóng khoáng nghĩa
nhân
Có phải vì yêu quê
mới
Nên lời ca son sắt
thủy chung
Sâu lắng tiếng đàn
Lững lơ qua bao
kinh rạch
Bay qua những
thăng trầm
Vẫn mãi “nghĩa tào
khang”
Hò xê cống xê xang
xự
Điệu thức buồn
Đau đáu khách thương
hồ
Chiều Bạc Liêu
Nghe tiếng đàn Vọng
cổ
Nhớ Cao Văn Lầu
Chặt dạ sắt son
Trăm năm sau
Rồi trăm năm nữa
Có ai còn hát bản Hoài lang (*)
6/8/2023
________________
(*) - Bản Dạ cổ hoài lang của cố nhạc sỹ Cao Văn Lầu.
Thứ Tư, 2 tháng 8, 2023
Về với Bạc Liêu
Theo em về Bạc Liêu
Ngày mưa giăng ngõ nhỏ
Réo rắt đàn ai
Bài Đảo ngủ cung hào sảng
Chiều Phương Nam nồng chén
rượu tình
Có cơ cầu chi đâu
Chỉ là muốn níu chân người
Nên nhiều nhân nghĩa
Đất hiền hòa
Lời ca ngọt dịu
Vọng tiếng song loan từ
thuở khơi nguồn
Mấy trăm năm
Góp sức vun bồi
Nệ chi Kinh, Hoa
Chung một lòng cho xứ sở
Mùa nối mùa
Nối vòng sinh tử
Bóng người xưa trong những
hôm nay
Chiều nay về
Thăm tháp cổ Vĩnh Hưng
Bóng chiều trầm mặc
Bỗng nghe gió từ Gành Hào
thổi tới
Xuyên trăm năm
Nuôi dưỡng những mạch đời
31/7/2023
Thứ Hai, 17 tháng 7, 2023
BÓNG MÙA
Sương mai
Đọng lại mái hiên
Nhành Nguyệt Quế
Nở một miền vô ưu
Hạ còn nắng
Đã nghe thu
Trong đáy mắt
Cất lời ru phận người
7/2023
Thứ Hai, 12 tháng 6, 2023
DẠ THƯA!
Giữa hồng trần
Nửa ngây dại
Nửa lần khân tháng
ngày
Nửa này tỉnh
Nửa kia say
Cả hai nửa chỉ
loay hoay
Đi về
Dạ thưa em
Giữa đam mê
Thuyền tình mấy nẻo
ước thề
Xa xôi
Gió lên rồi
Cũng đành thôi
Những vì sao rụng
Trăng trôi ngậm
ngùi
Dạ thưa anh
Có gì vui
Xênh xang hả?! chỉ
là lui cui hà
Niềm riêng
Chập choạng gần xa
Con đò qua bến
Ánh tà huy bay
Dạ thưa người
Chốn trần ai
Áp tai nghe
Những tàn phai sớm
chiều
Khúc ngọt ngào
Khúc đìu hiu
Phách nghịch phách
đảo
Liêu xiêu cung sầu
Dạ thưa tất cả!
Mong cầu
Cho người tình
Hết nỗi sầu mênh
mang
Dạ thưa!
Một ánh sao ngang
Trăm năm tôi hát bản
đàn
12:23. 12/6/2023
Thứ Ba, 6 tháng 6, 2023
RỒI CŨNG HƯ KHÔNG
p.v.h.n - đầu hè 6/2023
Thứ Sáu, 7 tháng 4, 2023
Chủ Nhật, 2 tháng 4, 2023
Lời tình cho nhau
Nắng rát hiên nhà
Anh bên em
Mùa xuân âm thầm
qua ngõ
Cây hoàng lan cuối
vườn nở muộn
Nụ môi thơm
Xao xuyến lời tình
Đừng buông nhau ra
Dẫu cho mầm khổ
đâm chồi
Ta có nhau
Sá gì luân hồi quả
đắng
Chỉ một lần thôi
Chất ngất
Ngàn năm trôi hạt
bụi hoang đàng
Đừng thả tay nhau
Đã quá những dốc
ghềnh
Gối chăn tháng năm
Dịu ngọt
Bàn tay tựa nhau
Những vết chai trần
thế
Có nắng
Có mưa
Ấm lạnh những
khung trời
Tháng ba về
Anh gói giọt nắng
vàng
Sưởi ấm dỗi hờn ngày
mưa giăng lối
Sợ những hoàng hôn
nhạt nhòa hương lửa
Anh giữ tay em
Ân ái say nồng
Ừ thì bên nhau
Hết đoạn đường trần
Đợi chi kiếp sau
biết còn chung lối
Rồi anh và em
Cũng chỉ là hạt bụi
Rong chơi ngàn năm
khắp chốn thiên hà
Cuối tháng 3/2023
Thứ Bảy, 25 tháng 3, 2023
Đọc "Cuối hạ" của Phan Võ Hoàng Nam - Trịnh Thị Nhâm
Bài thơ rất hay! Đã chạm vào trái tim người đọc. Chia sẻ với họ sự chiêm nghiệm về cuộc đời: tuổi trẻ, tình yêu, khát vọng, sự thành đạt hoặc không... mọi cái rồi sẽ đi qua theo tháng năm đầy lên của tuổi tác. Ta hãy đón nhận nó với cái tâm tỉnh thức và an nhiên ./.
Trịnh Thị Nhâm
NHỮNG MẢNH GHÉP TỪ ĐÁ THẤT SƠN - VĨNH THÔNG
Tranh đá Bảy Núi là dòng tranh chỉ có riêng ở An
Giang với chất liệu có sẵn tại địa phương là đá granite. Người “khai sinh” dòng
tranh nầy là nghệ nhân Phan Võ Hoàng Nam (sinh năm 1967) ở thị trấn Cái Dầu,
huyện Châu Phú, tỉnh An Giang. Hiện nay, ông là giáo viên bộ môn Âm nhạc ở
Trường THCS Cái Dầu, đồng thời là nhạc sĩ và nhà thơ, hội viên Liên hiệp các
Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh An Giang, Phó Chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật huyện
Châu Phú. Ông được cho là người đầu tiên ở miền Tây sử dụng đá để làm tranh.
Tác giả của
dòng tranh nầy tâm sự, ông nhận thấy đá Thất Sơn có rất nhiều tiềm năng, nhưng
trước nay chỉ được sử dụng để phục vụ cho xây dựng, chưa được sử dụng để làm
nên các tác phẩm nghệ thuật. Từ băn khoăn đó, kết hợp với sự tìm hiểu về tranh
đá quý ở các địa phương khác, ông nảy ra ý tưởng sử dụng đá granite địa phương
để chế tác tranh.
Tự nhận mình
là người không có chuyên môn về mỹ thuật, thầy giáo Phan Võ Hoàng Nam vừa mài
mò thử nghiệm, vừa tự học. Năm 2008, ông bắt đầu rong ruổi khắp vùng Thất Sơn
để tìm kiếm những viên đá ưng ý. Chúng được ông đập nhỏ, rồi cho vào cối giã
nhuyễn thành những hạt đá li ti, lại sàng bằng rây để phân loại ra những hạt
đá. Tiếp đến, chúng được rửa sạch và phơi khô, sau cùng cho vào từng hũ nhỏ để
sử dụng dần.
Để chế tác
được một bức tranh đá Bảy Núi, đầu tiên tác giả phác thảo những đường nét trên
giấy, rồi rải những hạt đá lớn làm nền, hạt vừa tạo sự chuyển màu, còn hạt nhỏ
tạo sự tinh tế. Những hạt đá được bố trí
hài hòa với những mảng màu trắng và đen, theo quy luật sáng tối, xa gần, nhằm
thể hiện tối đa các hiệu ứng mong muốn. Công đoạn nầy đòi hỏi sự chỉn chu đến
từng li từng tí, vì nếu chỉ có một sơ xuất nhỏ thì phải bỏ toàn bộ bức tranh.
Cuối cùng, tác giả sử dụng keo dán những hạt đá lại.
Buổi đầu, tác
giả của tranh đá Bảy Núi gặp nhiều khó khăn khi thử nghiệm một chất liệu hoàn
toàn mới. Không có người truyền dạy kỹ thuật, ông Phan Võ Hoàng Nam không chỉ
phải tự hình dung ra những việc cần làm, mà còn phải tự chế tạo ra các dụng cụ
phục vụ cho các công đoạn đó. Mặt khác, với đồng lương eo hẹp của một giáo
viên trung học, ông còn phải rất đắn đo khi mua vật liệu.
Nói về những
tháng ngày gian nan nầy, ông tâm sự: “Ngoài những lúc đi dạy học, hầu như cả
ngày tôi ở lì trong phòng, dồn toàn bộ tâm trí để thử nghiệm những bức tranh
đá. Tranh vẽ vốn đã khó nhưng có thể học hỏi từ người đi trước, còn chất liệu
đá thì tôi thật sự chỉ có thể mày mò thử nghiệm. Chỉ cần vài nét cọ với khoảng
thời gian ngắn thì có thể biểu hiện được một bụi cỏ, nhưng khi xếp hạt đá có
khi phải mất cả buổi sáng.”
Năm 2009, bức
tranh đầu tiên được hoàn thành. Từ đó, ông Hoàng Nam tiếp tục sáng tạo nhiều
bức tranh đa dạng, gặt hái những thành công nhất định, được sự đón nhận
của công chúng thưởng ngoạn. Quả thật nỗ lực bỏ ra không uổng phí, những
phiến đá granite thô cứng và gồ ghề của vùng Thất Sơn đã trở thành những bức
trang mang đậm hồn quê, có khi sống động, có lúc lại khắc khoải ưu tư…
Nghệ nhân
Phan Võ Hoàng Nam đã có hai cuộc triển lãm tranh đá Bảy Núi tại huyện Châu Phú
vào tháng 4/2010 với 33 tác phẩm và tại thị xã Châu Đốc (nay là thành phố) vào
tháng 12/2010 với 44 tác phẩm. Năm 2012, tranh đá Bảy Núi đoạt Giải Ba trong
Hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh An Giang. Đến nay, ông đã sáng tác trên 150 bức
tranh với nội dung và kích cỡ khác nhau.
Không chỉ được công chúng đón nhận, tranh đá Bảy Núi còn được giới chuyên môn đánh giá cao. Nói về dòng tranh có một không hai ở quê hương, họa sĩ Bùi Quang Vinh - Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh An Giang nhận định: “Mặc dù Hoàng Nam không được đào tạo qua trường lớp, nhưng với nhiệt huyết nghề và chất liệu đặc biệt, cách tạo hình và nét vẽ của anh đã làm nên những tác phẩm có hồn.”
Khả năng biểu
hiện của đá granite có những hạn chế nhứt định, nhưng vẫn không kém phần phong
phú, có thể thể hiện được nhiều đề tài. Từ đôi bàn tay uyển chuyển của người
thầy có hàng chục năm lướt trên phím đàn, những viên đá thô sơ đã trở thành
những hình ảnh sống động của làng quê, muôn thú, núi rừng… Mặc dù chưa khai
thác hết những ưu điểm của chất liệu, nhưng các tác phẩm Cố lên, Chiều Bảy Núi, Lạc loài, Tĩnh và động, Bến lặng…
của Phan Võ Hoàng Nam đã phần nào cho thấy sự đa dạng đó.
Tranh đá Bảy
Núi không lấp lánh như tranh đá quý, chỉ có thể sử dụng gam màu trắng đen làm
chủ đạo, thay vào đó tác giả chú trọng vào chiều sâu của các tác phẩm, để
người xem tranh tìm thấy sự bình yên sau những bộn bề cuộc sống. Đặc biệt,
ưu điểm lớn nhứt của tranh đá Bảy Núi là có thể giữ được màu sắc và độ bền với
thời gian. Mỗi tác phẩm có thể bảo quản trong môi trường bình thường đến cả
trăm năm.
“Một số người
đề nghị nhuộm màu đá, nhưng tôi muốn sử dụng màu sắc nguyên thuỷ của đá Bảy Núi
để làm nên nét đặc thù. Tôi mong mỏi chất liệu đá grannit có thể góp mặt với
các chất liệu như vỏ tràm, lá thốt nốt, gáo dừa… để làm nên những bức tranh
mang tính riêng biệt của địa phương. Qua đó, chất liệu này có thể góp phần làm
phong phú thêm diện mạo văn hóa của quê hương An Giang và đóng góp thêm một
chút vẻ đẹp cho cuộc sống” - ông Hoàng Nam chia sẻ.
Tuy nhiên,
hiện nay nghệ nhân Phan Võ Hoàng Nam gặp nhiều khó khăn để duy trì và phát
triển loại hình nghệ thuật độc đáo nầy. Trước hết, khi tuổi tác càng cao, sức
khỏe càng giảm, ông không còn thuận lợi trong việc lặn lội khắp các đồi núi để
tìm đá, giã đá, ngồi hàng giờ để làm tranh… Bên cạnh đó, với đồng lương giáo
viên eo hẹp, ông không có thể mở rộng quy mô sản xuất. Cuối cùng, do quy trình
chế tác quá vất vả, tranh đá Bảy Núi chưa tìm được truyền nhân kế thừa. Hy vọng
các ngành chức năng tại địa phương có phương án hỗ trợ để loại hình nghệ thuật
đặc thù của vùng đất An Giang không bị mai một.
Có thể nói,
tranh đá Bảy Núi là sự kết hợp giữa thiên nhiên vùng Thất Sơn kỳ bí với con
người tài hoa Phan Võ Hoàng Nam. Đây không chỉ là một khám phá cá biệt của nghệ
nhân, mà còn là một hướng đi mới cho mỹ thuật Tây Nam Bộ. Niềm đam mê, sự tận
tâm với công việc, cộng thêm tài năng có sẵn đã giúp ông hoàn thành nhiều tác
phẩm mang tính nghệ thuật cao. Qua những mảng màu của đá Thất Sơn, người xem
dường như có thể hồi tưởng những ký ức về miền quê An Giang.
VĨNH THÔNG
Thứ Tư, 8 tháng 3, 2023
NGHĨ
Ngày đến
Mặt trời vẫn tinh khôi hạt nắng
Ngàn năm trôi
Soi rọi những phận người
Buồn ơi!
Vui ơi!
Chỉ là mây phiêu lãng
Cánh chim chiều trong buổi tàn đông
(Tháng ba trời còn se lạnh).
Thứ Bảy, 21 tháng 1, 2023
NGÀY CUỐI NĂM
Ngày cuối năm
Nhành lan bung mầm
kỷ niệm
Bỗng nghe như có
tiếng chổi sân vườn
Mẹ lặng lẽ gửi tình
vào đất
Dáng mênh mang
nghiêng mây trắng bềnh bồng
Ngày cuối năm
Cội mai già của
cha khoe sắc
Chồi non gieo từ độ
xuân thì
Nối mạch đời
Đất trời miên viễn
Nụ hoa xuân trải rộng
yêu thương
Chiều cuối năm
Cháu con quây quần
canh nồi bánh tét
Bóng người xưa
trong ánh lửa hồng
Thương chốn quê
Thương những mùa
sang
Có Cha, Mẹ trong từng
thớ đất
Chiều cuối năm
Con ngồi ở nơi tím
màu hoa khế
Ngày tháng ơi! Đau
đáu những dại khờ
Bạc mái đầu
Qua hơn nữa vòng
sinh tử
Bỗng thèm ly trà
ngâu cha ướp chiều xuân
Chiều 30 tết Quý Mẹo.
21/1/2023.