- Tranh
đá Hoàng Nam của Tổ hợp tác Tranh đá Hoàng Nam (thị trấn Cái Dầu, huyện Châu
Phú) vừa được tham gia đánh giá, phân hạng Chương trình mỗi xã một sản phẩm
(OCOP) năm 2025 và được công nhận sản phẩm OCOP 3 sao. Bước phát triển này góp
phần nâng tầm giá trị, đưa sản phẩm tranh đá Thất Sơn vươn xa.
Tranh đá Hoàng Nam là
dòng tranh sử dụng nguyên liệu từ đá granite ở vùng Bảy Núi An Giang. Người chế
tác ra loại hình tranh độc đáo này là ông Nguyễn Hoàng Nam (sinh năm 1967, ngụ
thị trấn Cái Dầu). Bức tranh đá đầu tiên làm từ đá granite Bảy Núi được ông Nam
cho ra đời năm 2006. Tiếp nối những năm sau là các tác phẩm tranh chữ, phong cảnh,
chân dung… làm từ đá với 2 gam màu đen - trắng cũng lần lượt được ông hoàn
thành.
Kể về quá trình làm
tranh đá, ông Nam chia sẻ: “Tôi luôn băn khoăn vì sao đá của quê mình chỉ được
dùng trong xây dựng hoặc làm cối đá, chứ chưa được sử dụng để tạo nên tác phẩm
nghệ thuật. Cho đến khi nhìn thấy tranh đá quý Lục Yên, tôi nảy ra ý định dùng
chất liệu đá An Giang để làm tranh”. Khi định hình được ý tưởng, ông Nam bắt đầu
tìm hiểu phương pháp làm tranh đá nhưng không tìm thấy tài liệu nào hướng dẫn,
vậy là ông quyết định tự làm theo cách riêng. Tận dụng thời gian rảnh trong những
ngày nghỉ hè, ông Nam đến rất nhiều nơi có núi ở Tri Tôn, Tịnh Biên, Châu Đốc…
tìm nguyên liệu làm tranh.
Vẽ một bức tranh đã rất
kỳ công, làm tranh từ nguyên liệu đá lại kỳ công hơn gấp bội. Ông Nam cho biết:
“Vì màu sắc đá granite ở An Giang không lấp lánh như đá quý, nên tôi quyết định
chọn gam màu trắng - đen làm chủ đạo cho tranh của mình, tuy nhiên để tìm được
đá thuần màu đen hoặc trắng không hề dễ. Tôi đến nhiều nơi góp nhặt từng viên
đá có màu phù hợp, rồi tự hình dung ra công việc phải làm và chế các dụng cụ phục
vụ cho những công đoạn làm tranh. Sau khi tìm được những hòn đá có màu ưng ý
mang về, tôi đập nhỏ đá cho vào cối, dùng chày giã nhuyễn, dùng rây sàng phân
loại hạt, dùng nước tẩy sạch hạt đá, đem phơi khô...”.
Vì đá granite An Giang
không có lợi thế về màu sắc, trong quá trình tìm đá, giã nhuyễn và phân loại
kích cỡ hạt đá, ông Nam cố gắng tách thành các màu sắc khác nhau để áp dụng cho
nhiều đề tài. Bức tranh đá bắt đầu bằng cách xếp những hạt đá thành những đường
nét sáng - tối trên nền bức vẽ do chính ông Nam phác họa. Những hạt đá lớn được
dùng làm nền, những hạt nhỏ dùng vào điểm chi tiết của bức tranh, còn hạt mịn
màu xám dùng để kết nối chuyển tiếp giữa 2 mảng sáng - tối. Tuy nhiên, dù tỉ mẩn
bố trí những hạt đá li ti thành hình một bức tranh hoàn chỉnh vẫn chưa thể gọi
là thành công, nếu công đoạn đổ keo cuối cùng để cố định đá bị thất bại. Ông
Nam chia sẻ: “Cho keo kết dính lớp đá là công đoạn rất quan trọng, tôi cũng thất
bại vài lần mới chọn được loại keo phù hợp và rút được kinh nghiệm khi đổ keo.
Nếu đổ keo không khéo sẽ khiến lớp đá mịn bị cuốn lại làm lệch đường nét của
tranh, nhất là ảnh hưởng những điểm chi tiết tạo nên độ sống động của bức
tranh”.
Để hoàn thành một bức
tranh đá cần thời gian khá lâu, có độ khó cao, đòi hỏi tỉ mỉ từng chút, nên rất
ít tác giả khai thác loại hình làm tranh bằng chất liệu đá. Bén duyên với loại
hình tranh đá này, ông Nam đã dốc nhiều tâm sức để nghiên cứu và cho ra những
tác phẩm đẹp, dù chỉ mang 2 gam màu đen - trắng nhưng rất hài hòa, dung dị và
chân thực… Tuy nhiên, những năm gần đây do sức khỏe không đảm bảo, lại thêm quy
trình chế tác tranh đá vô cùng vất vả, nên tranh làm ra hạn chế số lượng. “Việc
được chứng nhận OCOP 3 sao mở ra cơ hội để sản phẩm tranh đá phát triển. Tôi hy
vọng mỗi bức tranh đá là sản phẩm văn hóa, mang vẻ đẹp của vùng Thất Sơn đến với
khách hàng trong và ngoài tỉnh. Dù còn nhiều khó khăn, nhưng nhờ sự hỗ trợ tích
cực từ chính quyền địa phương, chúng tôi có thêm động lực phát triển sản phẩm bền
vững hơn”, ông Nam bày tỏ.
Bằng cách “khai sinh”
ra sản phẩm tranh làm từ đá granite, ông Nam đã góp phần làm phong phú thêm diện
mạo văn hóa của quê hương An Giang, tạo nên sản phẩm nghệ thuật đặc trưng Bảy
Núi.
MỸ LINH
http://baoangiang.com.vn/nang-tam-tranh-da-that-son-a423186.html?gidzl=PlB9KJ9NB35iwCfLD4aaDsZWm5mhI78sV-370758830awizKBqqlCN6zorH-I2Gt8B_0L6PjaTTJEbSlDG&fbclid=IwY2xjawLKKm1leHRuA2FlbQIxMABicmlkETFzRUZNUnhSaE40a1oxZGhMAR54a0BVpcb7LbnADCmCyOVPOu6jS0gnenI5riLWrItPWvlBFe7vZ9lyTN5beg_aem_NegjZisI8y728H1zBAAmrQ
