Thứ Năm, 24 tháng 7, 2008

Bông Điên Điển

Cuộc sống với biết bao công việc, và những nổi lo toan thường nhật, ngày lại ngày tất bật ngược xuôi, riết rồi muốn quên đi ngày tháng, quên đi các mùa tiết trong năm. Chiều nay đi ra cánh đồng phía sau nhà, bất chợt bắt gặp những cánh hoa Điên điển nở vàng lác đác mới chợt hay mùa lủ miền Tây lại về. Là một loại hoa nhưng thật ra Điên điển chỉ được gọi là bông một cách hết sức mộc mạc dân dã. Bông Điên Điển sinh ra không phải để trang hoàng cho đời thêm lộng lẫy, nó không có vị trí ở chỗ bình hoa trong phòng khách, mà nếu nó có vào được phòng khách thì củng chỉ là đi từ đường bếp lên, và củng chỉ ở trên một trong những đĩa thức ăn trên bàn. Bông Điên điển mộc mạc chân chất như những cô gái quê miền Tây. Dù mùa tiết có như thế nào, dù nước nổi có lên đồng hay không, bông Điên điển vẫn âm thầm trổ bông, không ồn ào khoa trương hương sắc, chỉ đơn giản điểm tô cho ruộng đồng bằng một màu vàng tươi dịu hiền trong nắng ấm phương nam.Trước đây khi trên đồng Nam bộ còn trồng lúa nước, mùa lủ về cả cánh đồng ngập nước trắng xoá, mênh mông trời nước. Để chắn gió trong mùa lủ, dọc theo bờ vườn bờ ruộng nông dân sạ những đám Điển điển dày dặc, tạo thành một bức tường thiên nhiên, tránh sóng khi có gió lớn trên đồng. Tháng sáu âm lịch Điển điển bắt đầu trổ bông, nhưng nhiều nhất là vào tháng tám khi nước lên đầy trên đồng ruộng. Vào thời điểm này, bông Điên điển trổ đầy cây ,từ xa nhìn vào chỉ thấy vàng rực một màu. Đồng nước như thêm phần thi vị với chiếc áo màu vàng tươi ấm áp. Bây giờ hãy cầm lấy một cây cần câu và lên xuồng nhé, nhẹ nhàng thôi, hãy len lõi trong đám Điển điển rồi buông câu chờ đợi. Từng chùm, từng chùm hoa vàng tươi đong đưa theo gió.Trên mặt nước, những cánh hoa Điên điển rụng đầy, bồng bềnh theo những con sóng nhỏ. Ngày trước khi còn đồng lúa nước, có những đám Điên điển chạy dài mút mắt, trong mùa nước nổi củng góp phần giúp đở rất nhiều gia đình nghèo giải quyết công ăn việc làm trong mùa lủ, chỉ cần có một chiếc xuồng con và chịu khó thức khuya đi hái bông Điên điển.Điên điển trổ bông đều dặn hàng ngày cho đến khi nước rút khỏi đồng. Lúc này thân cây được nông dân nhổ lên có thể sử dụng để làm dàn muớp, khổ hoa hoặc làm chất đốt cho cả mùa khô.
Bông Điên điển ngon nhất là được hái vào lúc sáng sớm và khi hoa chưa nở bung ra, những cánh hoa vẫn còn khép chặt, ôm
giữ đầy đủ nhụy hoa, phấn hoa, tạo nên một mùi vị đặc trưng nhất là khi ăn sống. Có thể nói trong ẩm thực mùa nước nổi ở miền Tây, bông Điên điển củng có một chỗ đứng không đến nổi quá khiêm tốn. Điên điển được sử dụng như một món rau có thể ăn sống hoặc chế biến thành các món ăn khác nhau. Đơn giản nhất là hái xuống rồi rửa sạch ăn sống. Còn gì tuyệt vời hơn bửa cơm chiều đạm bạc trên đồng nước nổi với tô cá Linh hay cá Rô đồng kho lạc bốc khói. Cho một tí nước chanh vào, một tí ớt nữa cùng với một dĩa bông Điên điển vừa mới hái tươi roi rói cùng vài cọng bông súng , một bửa ăn đơn sơ dân dã nhưng tôi chắc rằng bạn sẽ cảm nhận được sự đậm đà khó quên của một hương vị đồng quê. Cho một ít bông Điên điển, vài cọng bông súng vào chén rồi để vào muỗng nước cá kho vào. Vị Điên điển vừa nhẫn một tí, bùi một tí, cộng với mặn một tí , chua một tí và cay một tí, tất cả chỉ là một chút,một chút, nhưng khi chúng hoà vào nhu trong miệng tạo nên một hương vị hết sức độc đáo, hết sức riêng tư. Ăn lẩu mắm trong mùa nước nổi mà trong thành phần rau không có bông Điên điển củng sẽ là một thiếu sót lớn. Khi để sống , bông Điên điển có thể sử dụng như một thứ rau, kết hợp với rất nhiều món ăn. Nếu không thích ăn sống chúng ta củng có thể chế biến thành những món ăn khác nhau. Một dĩa Điên điển xào với những con tép đồng tươi roi rói, chấm với nước mắm chanh ớt, không sang trọng nhưng vẫn sẽ thấy khó quên. Đến miền Tây trong những ngày nước nổi mà không thưởng thức một nồi canh chua bông Điên điển nấu với cá Rô đồng thì quả thật sẽ là một sự tiếc nuối. Múc một muổng canh nóng hổi ,bốc khói, mùi rau canh chua thơm lừng xông lên mủi cộng với vị nhẫn nhẫn đặc trưng của bông Điên điển dường như đọng lại mãi trên đầu lưỡi. Gắp một ít bông Điên điển rồi chấm vào chén nước mắm đồng nguyên chất dầm ớt, rồi hít hà với những chua cay mặn ngọt. Bông điên điển củng được xào chung với tép hoặc thịt ba rọi để làm nhưng bánh xèo, một món ăn quen thuộc của người miền Tây. Ở vào thời điểm nước nổi, ghé vào những quán cơm sườn ở An Giang, bên cạnh rau muống ngâm giấm, bạn củng sẽ thưởng thức được món bông Điên điển làm dưa chua, ăn với cơm sườn nướng thì còn gì ngon hơn cho một bửa điểm tâm sáng.
Chỉ là một thứ hoa dân dã, bông Điên điển đã gắn bó từ lâu đời với đồng nước nổi miền Tây. Không rực rở khoe hương sắc, Điên điển chỉ lặng lẽ dâng cho đời chút hương vị mộc mạc, cho cuộc sống một vùng quê thêm phần thi vị. Những năm gần đây người ta làm đê bao
ngăn lủ lên đồng để trồng lúa vụ ba, Cây Điên điển mất đi vai trò chắn sóng cho đồng ruộng. Vả lại giá trị kinh tế của nó không cao, nên cây Điên điển củng không được nông dân chú ý. Có lẽ bạn sẽ hiếm có dịp bắt gặp những đám Điên điển chạy dài mút tầm mắt, trổ hoa vàng rực cả một góc trời. Tuy nhiên Điên điển vẫn trổ bông khắp nơi trên đồng ruộng miền Tây, chừng nào vẫn còn mùa nước nổi thì vẫn sẽ còn đó những chùm hoa vàng, bình dị đong đưa trong gió, lặng lẽ mang lại cho miền Tây chút hương vị riêng tư mộc mạc.

Không có nhận xét nào: